ઑંશખારિયા

મળઅ નજર તો ઉડઅ સઅ ધારિયાં,

હાળા જબરા પડ્યા સઅ ઑંશખારિયા !

દોણો હતો આખો ઇના પડ્યા સઅ ફાડિયા,

કનાં સઅ પાપ ઇના હોધો 'લ્યા હાડિયા,

વેર સઅ એવાં જોણઅ બાપનાં મારિયાં !

હાળા જબરા પડ્યા સઅ ઑંશખારિયા !

વીર પાચ્યો એવો કઅ ડૂબતાનં તારિયા,

કનાં સઅ પાપ તરતાનં ડૂબાડિયા ?

ઝેર સઅ એવાં જોણઅ હાપનાં મારિયાં !

હાળા જબરા પડ્યા સઅ ઑંશખારિયા !

જળ હતાં મેઠાં ઇનાં કર્યાં સઅ ખારિયાં,

કનાં સઅ પાપ ઇનઅ મેલો 'લ્યા ધારિયાં,

કેર કરઅ ચેવો આ કાળના મારિયા !

હાળા જબરા પડ્યા સઅ ઑંશખારિયા !

મળઅ નજર તો ઉડઅ સઅ ધારિયા,

હાળા જબરા પડ્યા સઅ ઑંશખારિયા !

ઑંશખારિયા = ઇર્ષ્યા, વેરઝેર, કટુતા

હાડિયા = કાગડા

ના સોડયું

અલ્લારખા અમથાભાઈ ચૌહાણ (કલોલવાળા)

ગિલ્બર્ટભાઈ ગોબરભાઈ ખ્રિસ્તી (બલોલવાળા)

ધર્મસેન ધુળાભાઈ ધર્મદર્શી (અલુવાવાળા)

ઈના કરતઅ ખોટા હતા - 

શના રેવા (ચલુવાવાળા)?

બાબા બોલ્યા - ગોંમ સોડો 'લ્યા ! 

અમે હમજ્યા - નોંમ સોડો 'લ્યા ! 

નેનું-મોટું હઉ દોડ્યું 'લ્યા, 

હારું-ખોટું બઉ સોડ્યું 'લ્યા.

સોતરાં કાઢો,

ફોતરાં પાડો..

દોડો.. દોડો..

સોડો.. સોડો..

ઉતા' કરો 'લ્યા !

ભઈ સોડ્યા, ભોંડું સોડ્યા, 

માવતરનાં સોડ્યાં નોંમ.

સગાં સોડ્યાં, સાથી સોડ્યાં,  

પરભારા સોડ્યાં રોમ ! 

વળજ્યું એટલું 

ઓમ્મ સોડયું...

દિયોરનું ના સોડયું ગોંમ !

હાળું ના સોડયું ગોંમ !.

હાય ! ના સોડયું ગોંમ !..

જે ભીમ બોલો !

ભીડ પડઅ તો ભાગી જૈશું, જે ભીમ બોલો !

ખૂટી પડઅ તો માગી લૈશું, જે ભીમ બોલો !

જોં પેહાડઅ પેહી જૈશું, જે ભીમ બોલો !

જોં બેહાડઅ બેહી જૈશું, જે ભીમ બોલો !

જાણઅ ઉતારઅ ઉતરી જૈશું, જે ભીમ બોલો !

પોંણી જેવું મૂતરી જૈશું, જે ભીમ બોલો !

તરવેર જેમ ખેંચઈ જૈશું, જે ભીમ બોલો !

અચેક કરતા વ્હેંચઈ જૈશું, જે ભીમ બોલો !

અમનઅ થોડું આલો બાપા, જે ભીમ બોલો !

હાથ અમારો ઝાલો બાપા, જે ભીમ બોલો !

અમી તમારી ઓંખડી બાપા, જે ભીમ બોલો !

ફૂલ નૈં તો પોંખડી બાપા, જે ભીમ બોલો !

રુદિયે તમારા વસી જઈએ, જે ભીમ બોલો !

પસઅ હલકઅ રઈનઅ ખસી જઈએ, જે ભીમ બોલો !

એ ય જીવણીયા !

(આ કવિતા ઉના કાંડ બન્યો તેના દસ વર્ષ પહેલાં લખાયેલી છે. જીવણીયો એક નામ છે, છે અને નથી.)

 એ ય જીવણીયા !

એ ય જીવણીયા !

ભાથીડાં ! તુ ચોંમડાં ઉતેડી નાંશનારો

તારું જ ચોંમડું ઉતેડી

લોકનાં પગની જૂતી થૈ;

ચોં હુધી ઘહાતો ર'યે 'લ્યા ?

ચોં હુધી ઘહાતું રેહઅ 

તારું આડું નઅ તારી સરી ?

ચોં હુધી દાતેડી લૈ 

વાઢતો ર'યે

તારાં વરહ પર વરહ ?

જીવણીયા ! 

ભાથીડા !

તારા હાથમઅ આડું, સરી નઅ દાતેડી !

તો ય 'લ્યા ચમ જાણઅ નઅ તાણઅ,

નેતરી જાય સઅ તારી પોતડી?

ચમ ફફડઅ સઅ ઓંમ પોંદા ઘોડમ?

તું તો 'લ્યા મૉણહ સઅ કઅ હોલો?!

મૉણહ હોય 

તો મેલ લોકનાં ઘોઘળઅ સરી

અનઅ દે ભોડામઅ આડું.

દાતેડીથી 'લ્યા વાઢવા હોય તો માથાં ય.....

લે હેંડ જીવણીયા, હેંડ.

મારા બાપ ! અવઅ તો હેંડ !

 

ગઝલ

હૂંડીને મેં સ્વીકારી છે,

શામળિયો આભારી છે.

એ રાતોની વાત કરું શું,

રોતા રોતા ગુજારી છે.

હાથ કર્યો છે લાંબો મતલબ

માંગવાની બિમારી છે.

ગ્રહી લીધો હાથ મેં તો

ગઝલ કાચી કુંવારી છે.

મુખર રહું કે મૌન ધરું હું,

સાલી રોજ મગજમારી છે.

પુરુષોત્તમ જાદવ

ગઝલ

લડનારા છે

મરનારા છે.

ખુદનું ધાર્યું 

કરનારા છે. 

જંગ જામે

કૂદનારા છે.

માથું કાપી

ધરનારા છે.

પીડ પરાઈ

હરનારા છે.

સામા પૂરે

તરનારા છે.

વચન દઈને

ફરનારા છે.

ગુરુ વચને

જીવનારા છે.

બોલી બોલી

મરનારા છે.

કામ કરીને

સૂનારા છે.

ઉજળાં કામો 

કરનારા છે.

મિશન માટે

મરનારા છે.

ક્યાં, કશું...?

 

ખબર જીવવાની શ્વાસ એના ચાલે છે

ક્યાં, કશું એમને સાલે છે?

 

બુઠ્ઠા કપમાં અડધી ચા અને ખારીનો નાસ્તો

પછી હરખથી  હાથમાં ઝાડુ એ ઝાલે છે.

ક્યાં, કશું એમને સાલે છે?

 

પાછો મા’રાજ ભણે મંત્ર ચાર વેદના

પણ ટીલી પેલી કાળી એમના ભાલે છે .

ક્યાં, કશું એમને સાલે છે?

 

ખેંચતાંઢોર જેનાં ખેંચાઈ ગયાં ચામડાં

ભભરાવે મીઠું તોય મસ્તીમાં મ્હાલે છે .

ક્યાં, કશું એમને સાલે છે?

 

સાળ તો ભૂલી પડી મિલોના શહેરમાં

ને મરેલી મિલના સંચા ક્યાં ચાલે છે?

ક્યાં, કશું એમને સાલે છે?

 

એણે ક્યાં ફિકર છે? કશી ક્યાં ખબર છે?

આજનું મોત હવે આવતી કાળે છે

ક્યાં, કશું એમને સાલે છે?

 

ઉઠેલી આંગળી હાથ સદા ઝાલે છે

જાદુ જાદવ જુઓ, એમનો ચાલે છે…

જાદુ જાદવ  જુઓ , એમનો ચાલે છે,,,

જાદુ જાદવ જુઓ એમનો ચાલે છે…